Column NKD nieuwsbrief: De holistische aanpak van Qurius
Qurius is actief in de driehoek Den Bosch-Nijmegen-Venlo. De organisatie heeft een aantal fysieke vestigingen, maar veel werk vindt plaats op scholen en in gezinnen. Over de jeugdhulp en de onderwijsondersteuning die Qurius biedt, zegt algemeen directeur Jules van Kuijk: ‘Onderwijs en jeugdhulp hebben beide de mooie taak om jongeren te vormen en te ondersteunen. Wij willen die werelden bij elkaar brengen en met elkaar verbinden. Daarbij geloven we sterk in een holistische benadering, omdat we merken dat je meer kunt bewerkstelligen als je vanuit een breed spectrum naar de cliënt kijkt. Zaken hangen altijd samen. Als het op school minder goed gaat, heeft dat vaak zijn weerslag thuis en vice versa.’
Het Protocol Dyslexie Diagnostiek & Behandeling 3.0 sluit goed aan bij het kijken vanuit een breed spectrum. Manon van Zinderen, teamleider jeugdhulp: ‘We zijn superblij met deze nieuwste versie van het protocol, omdat er nu veel meer mogelijkheden zijn om kinderen met comorbiditeit te behandelen. Voorheen moesten we bijvoorbeeld eerst het stukje ADHD oppakken en konden we daarna pas aan de slag met de dyslexie. Nu kunnen we al direct in het onderzoek met een brede blik kijken hoe zaken op elkaar inwerken.’
Nieuwsgierigheid is de sleutel
Veel dyslexiebehandelingen van Qurius zijn maatwerk. Jules: ‘Een pasklare aanpak die voor iedereen werkt, bestaat niet. Binnen de protocollen en richtlijnen kijken we met onze eigen kritische, professionele blik wat elk kind nodig heeft.’ De praktijknaam Qurius – een knipoog naar nieuwsgierig – is in dit verband veelzeggend. ‘Wij hechten grote waarde aan nieuwsgierigheid. We werken met kinderen die een grote verscheidenheid aan eigenschappen en behoeften hebben. Elk kind heeft iets waardoor het gemotiveerd raakt en het vuurtje aangaat. Dát is waar wij naar zoeken, dat is de opening naar persoonlijke groei’, legt Jules uit.
Ruimte voor beweeglijkheid
In de aanpak is positiviteit een belangrijk gegeven. Ter illustratie vertelt Manon over een jongen die onlangs de behandeling heeft afgerond: ‘Toen hij bij ons kwam, was hij erg beweeglijk en snel afgeleid. Zijn executieve functies waren zwak en door de langdurige overvraging was zijn motivatie erg laag. In de eerste behandelsessies zagen we dat vermijding zijn coping-strategie was. Ook de leerkracht en ouders gaven aan dat zij geen idee hadden hoe ze hem aan het lezen konden krijgen. Toen de behandelaar ruimte bood aan de beweeglijkheid van deze jongen, veranderde de situatie. Zij liet hem bijvoorbeeld op het schoolplein woorden spellen door langs tegels met letters te lopen en hij mocht springend woorden in klankgroepen hakken. Al na enkele weken kwam zijn plezier terug, de weerstand was weg.’
Out of the box denken
Het maatwerk waar Qurius voor staat, vraagt veel creativiteit van het team. Manon zegt daarover: ‘Ons team bestaat uit (ortho)pedagogen, psychologen, leraren uit po en vo, maar er zijn ook mensen met een dubbele achtergrond, bijvoorbeeld als orthopedagoog en leraar. In het voorbeeld dat ik noemde, zie je heel mooi hoe die achtergronden samenkomen. Aan de ene kant de theoretische kennis vanuit de orthopedagogiek, aan de andere kant de creativiteit van leerkrachten om werkvormen te bedenken.’
Manon vertelt dat het vanzelfsprekend is dat collega’s hun kennis delen: ‘We hebben elke twee weken een structureel sparringmoment, maar tussendoor sparren collega’s ook regelmatig. Hoe meer ideeën je van elkaar hoort, hoe meer het inspireert.’
Steun voor ouders
Een andere kernwaarde is verbinding. Jules: ‘We zetten altijd in op korte lijntjes met het netwerk van de cliënt. De dyslexiebehandeling is maar een uurtje per week, een heel groot deel van de oefening vindt thuis en op school plaats. We willen de omgeving handvatten geven om de cliënt verder te helpen. Ook vanuit het oogpunt van nazorg en terugvalpreventie is dat belangrijk.’
Over het contact met ouders zegt Manon: ‘We stimuleren ouders om regelmatig aan te sluiten bij de behandeling. Ook organiseren we 1-op-1 oudersessies. Daarin nemen we ze mee in een stukje psycho-educatie, maar we kijken veel breder. Hoe kun je bijvoorbeeld thuis een geletterde omgeving creëren en hoe kun je je kind begeleiden tijdens het samen lezen? Als we weten wat voor soort fouten het kind vaak maakt, doen we vaak een rollenspel. Wij stellen ons dan op als het kind dat die fouten maakt en bespreken met de ouders hoe zij daar goed op kunnen reageren. Welke opmerkingen zijn helpend en welke misschien iets minder?’ Jules vult aan: ‘We zoeken altijd naar mogelijkheden die praktisch haalbaar zijn en passen bij het gezin. Hoe beter je daarnaar kijkt, hoe groter de kans dat je behandeling effectief is en bijdraagt aan de persoonlijke ontwikkeling van de cliënt.’
Elkaar versterken
Ook met de school is er nauw contact. Qurius houdt onder meer een logboek bij en deelt dat wekelijks met school (en ouders). Ook is er geregeld contact tussen de behandelaar en de leerkracht. Manon: ‘Als ons in de dyslexiebehandeling bepaalde zaken opvallen, geven we dat ook altijd terug. Laatst merkten we bijvoorbeeld op een school dat het verdelen in klankgroepen bij alle kinderen die wij in behandeling hadden niet goed lukte. De intern begeleider is dat toen gaan onderzoeken en stelde vast dat dit eigenlijk bij álle kinderen speelde. Samen hebben we toen besproken hoe dat meer verankerd kan worden in het lesprogramma.’ Jules besluit: ‘Als een ib’er contact zoekt om even ergens over te sparren, denken we altijd graag mee. We willen allemaal het beste voor alle kinderen. Als onderwijs en jeugdhulp samenwerken, kunnen we elkaar enorm versterken!’
